Çində rəqəmlər və onların mənası
Çində rəqəmlər sadəcə riyazi anlayışlar deyil, eyni zamanda dərin mədəni və mənəvi məna daşıyan simvollardır.
ÇIN MƏDƏNIYYƏTI
12/20/20243 min read


Çində rəqəmlər sadəcə riyazi anlayışlar deyil, eyni zamanda dərin mədəni və mənəvi məna daşıyan simvollardır. Minilliklər boyu rəqəmlərin müxtəlif xüsusiyyətləri Çin mədəniyyətində geniş şəkildə təsvir edilmiş və onların mənaları müxtəlif sahələrdə, o cümlədən fəlsəfə, mistika, həyat tərzi və biznesdə əhəmiyyətli rol oynamışdır. Çin mədəniyyətində rəqəmlər əsasən səslənmələrinə və yazılışlarına görə müəyyən mənalarla əlaqələndirilir. Bu əlaqə Çin dilinin fonetik xüsusiyyətləri ilə izah olunur. Hər bir rəqəm müəyyən bir anlayışı və ya hissi ifadə edir. Misal üçün, "bir" rəqəmi birlik və başlanğıcı simvollaşdırır. Bu rəqəm təkliyi və liderliyi ifadə edir, həm də həyatın əsasını təşkil edən anlayışların rəmzi kimi qəbul edilir.
"İki" rəqəmi harmoniyanı və balansı təmsil edir. Çin fəlsəfəsində "yin" və "yang" prinsipləri dünyanın ikiləşməsini və bu ikiliyin harmoniyasını vurğulayır. "Üç" rəqəmi harmoniya və bütövlüyü simvolizə edir. Çin mədəniyyətində "üç" rəqəmi insan, göy və yer arasında əlaqəni ifadə edən müqəddəs bir simvol kimi qəbul edilir. "Beş" rəqəmi Çin fəlsəfəsində xüsusi əhəmiyyətə malikdir, çünki o, təbiətin beş əsas elementinə - od, su, torpaq, taxta və metala istinad edir. Bu elementlər Çin kosmologiyasının və təbabətinin təməlini təşkil edir. "Altı" rəqəmi uğuru və sülhü simvolizə edir. Çində bu rəqəm həyatın hamar axarını və müvəffəqiyyəti ifadə edir.
"Yeddi" rəqəmi ruhaniyyət və təmizlənmə ilə əlaqələndirilir. O, ruhani yüksəlişi və mənəvi tarazlığı təmsil edir. "Səkkiz" rəqəmi Çin mədəniyyətində ən uğurlu rəqəmlərdən biri sayılır, çünki onun səslənişi "bolluq" və "sərvət" mənasına yaxın olan bir sözlə oxşardır. Xüsusilə biznesdə "səkkiz" rəqəmi böyük əhəmiyyət daşıyır və uğur gətirən rəqəm kimi qəbul edilir. "Doqquz" rəqəmi uzunömürlülüyü və əbədiliyi təmsil edir. Çində bu rəqəm imperatorluqla bağlıdır və saraylarda, xüsusən də memarlıq və dekorasiyada geniş istifadə olunmuşdur. "Dörd" rəqəmi isə ən çox çəkinilən rəqəmlərdən biridir. Onun səslənişi "ölüm" mənasına yaxın olan bir sözə bənzədiyi üçün bu rəqəm bədbəxtliklə əlaqələndirilir. Bir çox binalarda dördüncü mərtəbə ya olmur, ya da başqa şəkildə adlandırılır.
Rəqəmlər həmçinin Çin təqvimində, astrologiyada və feng shui praktikasında mühüm rol oynayır. Məsələn, müəyyən rəqəmlərin birləşməsi bəzi enerjiləri gücləndirir və ya zəiflədir. Feng shui-də uğurlu rəqəmlər həyat enerjisini artırmaq və mənfi təsirləri aradan qaldırmaq üçün istifadə edilir. Çində rəqəmlərin mənası gündəlik həyatın bir çox sahəsinə nüfuz edir. Toy tarixlərindən tutmuş telefon nömrələrinə qədər hər şey rəqəmlərin uğurluluğu nəzərə alınaraq seçilir. Hətta biznes razılaşmaları zamanı da rəqəmlərin harmoniyası və uğurluluğu diqqətlə qiymətləndirilir. Bu mədəniyyət, rəqəmlərin sadə anlayışdan kənara çıxaraq insan həyatının dərin fəlsəfi və mənəvi təməlini təşkil etdiyini göstərir.